Elektrische fietsen zijn 20 tot 50 keer milieuvriendelijker dan elektrische wagens, met een uitstoot van 2 tot 5 gram CO2 per gereden kilometer. Zelfs als je de batterij van je fiets oplaadt met groene stroom kan er CO2-uitstoot zijn in de volledige duurzaamheidsketen, omdat fietsen geproduceerd worden in landen waar de elektriciteitsmix nog niet zo groen is. Elektrische fietsen omvatten ook heel wat zeldzame, waardevolle materialen. Wie duurzaamheid belangrijk vindt, kiest dus best voor een kwalitatieve fiets en gebruikt die zo lang mogelijk. Om stappen richting duurzaamheid te zetten, starten onderzoekscentrum Flanders Make en fietsenbouwer Åska Bike met een proeftuin, samen met een consortium van innovatieve spelers in het Vlaamse e-bike landschap. 

 

Speedpedelecs

De fietsindustrie is er tot nu toe vooral op gericht om zoveel mogelijk nieuwe fietsen te verkopen. Grote buitenlandse leveranciers van fietsonderdelen maken vaak nieuwe versies die doelbewust niet passen bij oudere versies van hun onderdelen. Daarnaast zijn goedkope elektrische fietsen ook moeilijker te herstellen, en zijn de loonkosten in onze regio hoog. Daarom is het vaak goedkoper om een nieuwe elektrische fiets te kopen dan een bestaande fiets te herstellen of te vernieuwen. De fietsindustrie duurzamer maken is dan ook een grote uitdaging. Met deze proeftuin neemt Flanders Make de handschoen op. De focus ligt daarbij op snelle elektrische fietsen of ‘speedpedelecs'. 

 

‘Met de proeftuin ‘CaDaNS' bouwen we een ecosysteem van bedrijven dat de volledige levenscyclus van duurzame e-bikes en hun componenten ondersteunt. De producent blijft eigenaar van de fiets en we werken abonnementsformules uit waarbij de klant betaalt om altijd een goed werkende en comfortabele e-bike te hebben. Hetgeen we hieruit leren kunnen we nadien ook in andere sectoren toepassen, en die informatie delen we dan ook met de brede industrie in Vlaanderen', licht Klaas Gadeyne, Research Architect van Flanders Make toe. 

 

Meer mensen aan het fietsen

‘Om het volledige groeipotentieel van deze speedpedelecs als duurzaam mobiliteitsmiddel te benutten, willen we meer mensen aan het fietsen krijgen. We leggen daarbij de nadruk op woon-werkverplaatsingen, in België goed voor zo'n 50 miljoen afgelegde kilometer per jaar, waarvan maar 1% met de fiets of te voet afgelegd wordt. Met een degelijke speedpedelec wordt zo'n fietstocht ook haalbaar voor mensen die 30 à 40 kilometer van het werk wonen, en voor de échte enthousiastelingen zelfs meer', vult Frederik Petré, project manager van Flanders Make aan. 

 

Åska Bike staat al vrij ver in zijn realisatie van een duurzame speedpedelec, met een productieketen die zoveel mogelijk in Europa ligt. De batterij en het frame worden in Vlaanderen gemaakt. Alle leveranciers van de fietsonderdelen zijn geselecteerd op hun focus op duurzaamheid. De fiets is gebouwd met het oog op eenvoudig onderhoud en een lange levensduur, met mogelijkheid om hem te upgraden in plaats van hem na enkele jaren volledig te vervangen door een betere versie. 

 

Businessmodel

‘Samen met de partners zullen we leren hoe je een goed businessmodel opzet, waarbij je fietsgenot in plaats van fietsen verkoopt. We voorzien onze fietsen ook van sensoren om informatie over hun gebruik te verzamelen. Zo leren we wanneer we best onderhoud inplannen en hoe we ons fietsontwerp nog duurzamer kunnen maken. Elke fiets krijgt ook een eigen digitaal paspoort waarin alle nuttige informatie over de fiets staat', legt Filip Dehing, Directeur van Åska Bike uit. 

Om het Bike-as-a-Service-concept in reële omstandigheden te testen betrekt Flanders Make enkele Antwerpse bedrijven die hiermee een vlotte bereikbaarheid kunnen bieden aan hun medewerkers. Werknemers zijn steeds meer op zoek naar een gezonde work-lifebalans en beoordelen hun werkgever ook op duurzaamheid. Met een duurzame speedpedelec voor de medewerkers hebben bedrijven dus een extra troef in handen in de war for talent en om hun huidige medewerkers aan boord te houden.