Wat is nodig opdat bedrijven additive manufacturing (AM) inzetten in hun productontwikkeling en productieproces? Hoe kan AM uitgroeien tot een speerpunttechnologie die Vlaanderen internationaal op de kaart zet? Die vragen nam de Vlaamse regering de voorbije jaren sterk onder de loep. Wil de Vlaamse maakindustrie haar voortrekkersrol behouden, dan moet ze zich immers meer richten op slimme specialisering: kleinere oplages van complexere producten met een grotere toegevoegde waarde. Additive manufacturing maakt dit mogelijk nu 3D-printing evolueert naar een volwaardige productietechnologie die snel kleine series van complexe producten aankan.

Industriële noden in kaart gebracht

Sirris investeert al meer dan een kwarteeuw in kennis en infrastructuur, om alle potentieel van AM in de productie te benutten. Het machinepark in Luik is het grootste en meest gediversifieerde van alle Europese onderzoekscentra. Bedrijven kunnen er met meer dan vijftien verschillende 3D-printingtechnologieën en diverse materialen aan de slag.Als innovatiecentrum van de technologische industrie houdt Sirris de vinger aan de pols bij Belgische bedrijven. Om alle uitdagingen en opportuniteiten voor de AM-sector in kaart te brengen, werd in 2012/2013 een AM-roadmap opgesteld. Die bracht de betekenis van AM voor de bredere maakindustrie duidelijk in beeld, samen met de technologische noden en opportuniteiten. De roadmap is een mooi voorbeeld van de interregionale samenwerking tussen Vlaamse topbedrijven in AM en een Belgisch kenniscentrum met 3D-printinfrastructuur in Luik. Ze resulteerde in het actieprogramma SIM-STREAM over nieuwe materialen voor AM, gesteund door de Vlaamse regering via het Strategisch Initiatief Materialen.

Van roadmap naar SOC Maakindustrie

Dezelfde roadmap vormde daarna de basis voor de invulling van ‘Research Priority 06 Additive Manufacturing' binnen het dossier SOC Maakindustrie, dat de Vlaamse regering op 9 mei goedkeurde. Dat strategische onderzoekscentrum zal de banden aanhalen tussen Vlaamse onderzoekscentra, laboratoria van Vlaamse universiteiten en een honderdtal Vlaamse topbedrijven voor technologisch onderzoek naar geavanceerde productietechnologieën. Sirris zal de resultaten helpen vertalen naar een brede groep bedrijven, om zo de algemene concurrentiekracht te verhogen.

Eerste kiemen van industriële samenwerking

Verschillende lopende initiatieven zoals SIM-STREAM en de SOC-Maakindustrie hebben in de voorbije periode zwaar ingezet op bewustmaking van het potentieel voor de Vlaamse industrie. Daardoor tonen zich nu de eerste kiemen van industriële samenwerking en ontwikkeling van technologie in de volledige waardeketen - inclusief machinebouw, materiaalontwikkeling en design. Vlaamse bedrijven als Materialise, Melotte en Layerwise werken voor hun 3D-printing nu al nauw samen met test- en innovatiecentrum Sirris, maar de komende jaren moeten verdere O&O-activiteiten, hand in hand met industriële activiteiten, zorgen voor de ontwikkeling van de gehele additive manufacturing-waardeketen in een sterk Vlaams industrieel weefsel.

Europese 3D-cluster

Tijdens zijn ontmoeting met belangrijke industriële AM-spelers in het technologiecentrum in Luik heeft Vlaams minister-president Peeters aangekondigd hoe een Europese 3D-cluster tot stand zal komen, en hoe Vlaanderen daarin een voortrekkersrol zal vervullen. Het clusterbeleid wil zo gehoor geven aan de noden die leven in de AM-waardeketen en een antwoord bieden op de vraag wat er nodig is om AM in Vlaanderen internationaal op de kaart te zetten. Doel is tot een actielijst te komen die het beleid kan vertalen in acties: wetgeving, normering, financiering, proeftuinen, demonstratoren, stimulatie, opleiding, internationalisering enz. Daarbij zullen concrete toepassingen centraal staan.