Bouwunie, de Unie van het KMO-bouwbedrijf, wijst als beroepsorganisatie van de zelfstandigen en KMO's uit de diverse deelsectoren uit de bouw op het feit dat de bouwondernemers onder meer pessimistisch zijn over het lage aantal opdrachten dat nog door hen kan of mag uitgevoerd worden. Verder heeft de organisatie het over lage verwachtingen over het werkvolume, een ondermaatse winstgevendheid en geen bereidheid tot aanwerven. Bovendien is de concurrentie niet enkel scherp, maar vaak ook oneerlijk, terwijl het aantal slechte betalers toeneemt.

Toename oneerlijke concurrentie

'Door de combinatie van weinig opdrachten met vaak oneerlijke concurrentie van goedkopere buitenlanders en van Belgische bedrijven die met buitenlandse onderaannemers werken, wordt de crisis versterkt bij Vlaamse bouwbedrijven die met eigen personeel werken', stelt perschef Anja Larik namens Bouwunie. 'Het is inmiddels al drie jaar geleden dat de bouwbarometer nog positief kleurde.'

Bekijken we de cijfers, dan leren die dat ongeveer één derde van de Vlaamse kmo's in de bouw nu minder werk heeft dan eind vorig jaar, terwijl 23 procent meer opdrachten meldt. Verder verwacht 21 procent een stijging van het werkvolume in de eerstvolgende maanden, terwijl 26 procent zichzelf minder opdrachten ziet uitvoeren. De orderboekjes op iets langere termijn zijn iets beter gevuld dan eind vorig jaar, maar het blijft mager. 17 procent heeft nog voor meer dan een half jaar werk (voor de crisis was dat meer dan 30 procent: vorig kwartaal 13 procent), terwijl 48 procent maar voor maximum 3 maanden goed zit (vorig kwartaal: 52 procent). 

De prijzen die aannemers kunnen aanrekenen, staan serieus onder druk en zijn volgens 42 procent van de bouwbedrijven andermaal gedaald. 41 procent verwacht bovendien een verdere verslechtering van de prijzen in de komende maanden. De oorzaken: er is weinig werk, in combinatie met een steeds scherpere concurrentie door de crisis en een toename van de oneerlijke concurrentie (gaande van zwartwerk, over fraude tot het niet-naleven van alle regels). Zo geeft maar liefst 56 procent van de bouwbedrijven aan dat deze oneerlijke concurrentie nog is vergroot. Een nooit eerder zo laag aantal van slechts 42 procent van de bedrijven geeft aan dat de huidige prijzen nog winstgevend zijn, 5 procent stelt zelfs ronduit verlieslatend te werken. Verder spreekt 35 procent van een toename van het aantal slechte betalers, waardoor de winstgevendheid nog meer onder druk staat. Een en ander heeft uiteraard gevolgen voor de werkgelegenheid in de bouwsector. Zo werkt 9 procent van de Vlaamse bouwbedrijven op vandaag met meer personeel, 18 procent met minder. 13 procent denkt in de toekomst meer werknemers in dienst te hebben, terwijl 17 procent zegt dat het er minder zullen zijn. Velen verklaren dat ze niet kunnen opboksen tegen de goedkopere concurrentie en dat ze personeel zullen ontslaan.

Conjunctuurindicator sinds 1996

De Bouwunie bouwbarometer wordt sinds 1996 opgemaakt. Zo wordt beschouwd als dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse KMO-bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de bouwsector. Deze barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een vast, representatief bouwbedrijvenpanel van 300 ondernemers en bestaat uit verschillende deelindices. Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur.