Het Next steps event, zo luidde de veelzeggende ondertitel van de Made Different sessie in het Vlaams Parlement. De haalbaarheidsstudie is afgerond. De initiatiefnemers, Agoria, Sirris en FMTC, concluderen dat het recept dat vanaf het begin van deze eeuw heeft gewerkt, niet meer werkzaam is voor Vlaanderen. Sinds de eeuwwisseling is de groei van het bruto binnenlands product bijna volledig, 80 procent,  te danken geweest aan een stijging van de productiviteit. ‘Nu de productiviteit niet meer toeneemt, zijn stijgende loonkosten onhoudbaar', aldus Charles Beauduin. Zeker als je bedenkt dat de komende pensionering van veel Vlamingen de arbeidsdeelname eerder zal verkleinen. Net zo min denkt hij dat het in de toekomst houdbaar is in Vlaanderen de producten te ontwikkelen en ze elders te produceren. ‘We worden snel gekopieerd. We moeten daarom de toegevoegde waarde halen uit de kennishefboom op de totale waardeketen.'

Fabriek met toekomst

Dat vergt andere fabrieken. De productiviteitsgroei waar Beauduin aan denkt, komt niet door zoals in de film Modern Times van Charly Chaplin door de arbeiders verder uit te persen. De groei kan komen uit een stijging van de efficiency, meer waarde toevoegen aan het product en een hogere kwaliteit. Charles Beauduin: ‘De fabriek van de toekomst is een slimme fabriek met toekomst.' Binnen Made Different is een scan ontwikkeld waarmee snel in kaart wordt gebracht welke transformaties een bedrijf moet doorlopen om klaar te zijn voor de toekomst. ‘Daar zoomen we dieper op in. Dan komt er een stappenplan, gericht op wat je moet doen aan je business, human capital en technologie', zegt Peter Ten Haaf van Sirris. Tijdens de verkennende studie is namelijk gebleken dat zo'n technology roadmap in veel bedrijven ontbreekt. ‘Zo'n toekomstvisie ontbreekt vaak door gebrek aan kennis', denkt Benjamin De Nayer, business development bij Sirris. Ook Geert Ostyn, vicepresident van de Pcanol Group, merkt dat bedrijven wel businessplannen maken, maar geen technology roadmaps. ‘Veel toeleveranciers weten wat ze met de business willen, maar ze onderzoeken niet welke technologie ze daarvoor nodig hebben.'

Nieuwe technologie

Dat is wel nodig. Je moet weten waarin je moet investeren en nieuwe kansen benutten door nieuwe technologie. In het vervolgtraject zal het thema technologie nog verder uitgewerkt gaan worden. De KU Leuven gaat onderzoeken of er een bepaalde gemeenschappelijke deler kan worden gevonden. Professor Bert Lauwers: ‘We gaan verder bekijken welke technologieën voor de transformatie interessant zijn. In het voorjaar van 2014 komen we dan met een actieplan gericht op world class productiemiddelen.' Bijvoorbeeld kennis over nieuwe technologieën, zoals additive manufacturing. Of nieuwe hybride processen. Daarom zal in de vervolgstap nadrukkelijk gekeken worden hoe men het kennisniveau over deze nieuwe technologieën kan verhogen. Als een van de concrete voorbeelden waar men mee aan de slag gaat noemde De Nayer metal injection moulding, het spuitgieten van kleine metalen componenten. Clustervorming gaat hier zeker een rol in spelen. Als meerdere bedrijven samen nieuwe technologie willen onderzoeken, is dat kansrijker. Bert Lauwers merkt op dat er heel wat nieuwe technologieën kansrijk zijn, maar dat het ook een kwestie is van vraag uit de industrie ontwikkelen.

Meer lef nodig

Willen de initiatiefnemers van Made Different erin slagen om binnen vijf jaar vijftig bedrijven te transformeren naar factories of the future en nog eens vijfhonderd de eerste stappen te laten zetten, is echter meer nodig. Dat erkent ook stuurgroepvoorzitter Chales Beauduin.

De mentaliteit van de Vlaamse industrieel ondernemers moet veranderen. Ze zijn te risicomijdend. ‘Vlaanderen heeft het idee in een risicoloze maatschappij te kunnen leven. Ondernemen is echter continu risico durven nemen. Je weet niet of het gaat lukken, maar zeker is als je niet probeert, je nooit zult slagen.' De Vlaamse industrieel ondernemer vindt wel dat de overheid op dit punt een hand moet toesteken. Bedrijven hebben meer zekerheid nodig. De overheid moet zorgen voor een kostenefficiënt energiebeleid, dat de loonkosten in Vlaanderen competitief blijven en dat groei gestimuleerd wordt.

www.madedifferent.be