Belgie telt tal van regionale en mondiale spelers op het gebied van landbouwmechanica. Het betreft een brede waaier aan machines, van rollend materiaal tot elektromechanische uitrustingen die gebruikt worden bij het doorploegen van de landbouwvelden, het zaaien en aanplanten, het bemesten en besproeien en het rooien en oogsten van groenten en gewassen.

Het zwaartepunt van deze activiteit ligt in West-Vlaanderen: tachtig procent van de Belgische landbouwmachines wordt in de kustprovincie ontworpen en gemaakt. De provincie telt talloze grote en kleine bedrijven met wereldwijde faam. Merken als Dewulf en AVR (aardappelrooiers) en de multinational CNH Industrial in Zedelgem (combines) exporteren over de hele wereld.

Rooimachines en agrarisch maatwerk

Behalve de tractor-, oplegger- en landbouwmachinebouwers, zijn er ook veel maatwerkbedrijven die bijvoorbeeld sorterings- en verpakkingslijnen of andere complexe installaties bouwen die gebruikt worden in de landbouw of agro-industrie, zoals bijvoorbeeld VDW constructie uit Waarloos doet. Dat bedrijf maakt voeder- en mengmachines, stroverdelers, bietensnijders en andere machines op maat.

Veel van de agrotechnologiebedrijven hebben hun wortels in de landbouw, vertelt Jan Crispyn, machineverkoper uit Maldegem. 'Het begint bij een handige boer die zelf een toepassing ontwikkelt voor een probleem op zijn bedrijf. Vervolgens krijgt hij het verzoek van collega's om dat ook voor hen te maken en voor je het weet ben je een machinebouwer.' Een voorbeeld van zo'n maatbedrijf met agrarische roots is ook Thoré I&C uit Poperinge. Vraag&Aanbod schreef eerder dit jaar hoe dit metaalbedrijf een HACO fiberlaser in gebruik nam.

Belangrijke deelsector voor de maakindustrie

Crispyn en andere verkopers van plaatbewerkingsmachines hebben tal van klanten onder de landbouwmachinebouwers. Daarnaast hebben zij een resem aan klanten die actief zijn in de toeleverantie. 'Bedrijven die onderdelen leveren die nodig zijn voor de bouw van de machines', verduidelijkt Crispyn.

'Het is bijgevolg een sector die voor veel directe en indirecte tewerkstelling zorgt', beaamt directuer van Flanders Make Dirk Torfs. 'Naast de technologiebedrijven zijn er ook veel verwerkende bedrijven actief in ons land die landbouwproducten verwerken, zoals Agristo, Arco en Pinguin.'

Hoe groot de economische impact van de agrotechnologie is, is moeilijk in te schatten. Enkele jaren geleden schatte technologiefederatie Agoria het aantal directe werkplaatsen bij

agrotechnologiebedrijven op ruim 4.000 werknemers, terwijl de omzet naar schatting 1,539 miljard euro betrof.

Maakbedrijven vertegenwoordigd op landbouwbeurs

De bloeiende maaktraditie in de agrotechnologie vertaalt zich ook naar het aantal deelnemers op de Agribex landbouwbeurs in Brussel. Het evenement, dat in 1909 voor het eerst georganiseerd werd, hoopt van 8 tot 12 januari 2022 95.000 bezoekers te trekken. Onder de exposanten zijn ook tal van maakbedrijven. Zij kunnen opgelucht ademhalen: voorlopig lijkt de beurs gewoon door te gaan, alhoewel dat bij de huidige corona-opleving altijd nog kan veranderen.

Combinebouwer CNH Industrial in Zedelgem besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van smart farming technologie. (Foto: CNH Industrial)

Een van de deelnemende bedrijven is bijvoorbeeld De Zeure uit Veuren, producent van aanhangwagens voor landbouw, industrie en transport. Ook Mahieu Construct neemt deel. Het bedrijf uit Komen-Waasten zet metalen en betonnen gebouwen neer voor de industrie en landbouw.

Alhoewel landbouw momenteel veertig procent uitmaakt van de omzet, verwacht het bedrijf dat dit aandeel in de toekomst wel eens kan dalen. 'Bedrijven hebben momenteel veel moeite om uitbreidingsvergunningen te krijgen, waardoor de sector op slot zit', vertelt een woordvoerder. Gezien de maatschappelijke druk op de landbouw lijkt het logisch dat de dichtheid van landbouwbedrijven in Vlaanderen verder zal dalen.

Smart groeimogelijkheden voor machinebouwers

Waar sommige niches groeiproblemen kennen, liggen in andere segmenten de kansen juist voor het oprapen. Door de stijgende arbeidskosten en schaalvergroting, neemt de roep naar automatisering en nieuwe machines toe. Ook smart farming is daarbij een veel gehoord begrip. Tractoren, andere landbouwvoertuigen en andere agrarische installaties worden uitgerust met allerhande sensoren en moeten zo de efficiëntie van de landbouw verbeteren. Dit is niet alleen belangrijk in het kader van winstoptimalisatie, ook moet smart farming een bijdrage leveren aan een duurzamer productieproces.