De afgelopen decennia was just-in-time delivery en productie de trend in de maakindustrie. Door productie en levering van grondstoffen en onderdelen haarfijn op elkaar af te stemmen, kon de voorraad afgebouwd worden en konden daarmee ook de kosten gedrukt worden. Door lagere uitgaves aan het aanhouden van een voorraad kon het geld ergens anders in gestoken worden.

Anno 2021 lijkt deze strategie op zijn retour. 'Betrouwbare toeleveranties zijn essentieel voor het just-in-time principe en corona heeft de zwaktes van de mondiale supply chain aangetoond', vertelt Dirk Torfs, directeur van kennisinstelling Flanders Make. Hij doelt op de haperende aanlevering van materialen uit China rond de eerste lockdown toen veel Chinese fabrieken gesloten waren. Sommige Europese maakbedrijven, waaronder CNH Industrial en Volvo Cars, moesten zelfs korte tijd hun deuren sluiten wegens een gebrek aan onderdelen.

Tijdelijke werkloosheid door tekort aan voorraad

Bedrijven die minder rigoureus zijn meegegaan in de trend van de just-in-time economie, zijn spekkoper. Torfs: 'Het hebben van voorraad betekent op dit moment dat je kunt blijven leveren aan klanten, terwijl bedrijven die geen stock hebben niet kunnen leveren.'

Dirk Torfs (Flanders Make) constateert dat Europese bedrijven weer waarde zijn gaan hechten aan het aanhouden van voorraden.

Nu de economie sinds enkele maanden aantrekt, ondervinden Europese bedrijven een grote schaarste aan grondstoffen en bepaalde onderdelen, zoals bijvoorbeeld chips. Het technische interimkantoor Pro Industry uit Antwerpen liet eerder weten aan Vraag&Aanbod dat het tekort aan grondstoffen of onderdelen sommige bedrijven noopt hun productie (gedeeltelijk) terug te schroeven waardoor er zelfs tijdelijke werkloosheid voor de werknemers wordt ingeroepen.

Ook de financiële krant De Tijd constateert dat de voorraden terug zijn van weggeweest. Het citeert Harald Kroeger, topmanager bij auto-onderdelen leverancier Robert Bosch GmbH, die stelde dat de autoproducenten meer geld op tafel zullen moeten leggen en zich moeten engageren om bepaalde hoeveelheden af te nemen en voorraden te creëren van cruciale onderdelen. ‘Ze kunnen niet meer op het laatste moment beslissen bestellingen te plaatsen, afhankelijk van schommelingen in de vraag.'

Volgens Torfs zijn sommige bedrijven strategische voorraad het laatste jaar steeds meer gaan zien als een asset. ‘Bedrijven zien voorraad niet langer als een kostenpost, maar als een asset waarin geïnvesteerd moet worden. Zij nemen de investering en de kosten die gepaard gaan met de voorraad voor lief.'

Made in Belgium

Een mogelijke terugkeer van de aloude voorraden is niet de enige manier hoe Europese bedrijven hun afhankelijkheid van internationale supply chains willen afbouwen. Torfs merkt op de bedrijven naar aanleiding van de coronacrisis zijn gaan onderzoeken of sommige onderdelen niet dichter bij huis gesourced kunnen worden.

Tom Polfliet van Metaalwerken De Roos ziet tijdens corona opdrachten terugkeren uit Italië of Oost-Europa.

Deze ontwikkeling wordt bevestigd door maakbedrijven. ‘Door corona viel bijvoorbeeld de productie in Italië in het voorjaar stil, waarop bedrijven hun supply chain bekeken hebben en dichter bij huis zijn gaan sourcen. Wij hebben op deze manier stukken teruggekregen die wij in het verleden al deden, maar verhuisd waren naar Italië, Spanje of Oost-Europa omwille van de kosten', aldus Tom Polfliet, operationeel directeur van Metaalwerken De Roos uit Dendermonde.