Wereldwijd zijn er naar schatting zo'n veertig miljoen boten op het einde van hun levenscyclus. Deze boten dreigen allemaal op de schroothoop te belanden met verbranding als meest aannemelijke lotsbestemming. Deze statistiek was voor ondernemer Dirk De Munter aanleiding om een recept te ontwikkelen voor de bouw van recycleerbare boten.

Botenbouwer Eco2boats kreeg tijdens corona op de tekentafel vorm. Het resultaat is volgens de ondernemer de eerste recycleerbare boot ter wereld. Voor de vezels van de composiet maakt de start-up gebruik van basalt en vlas. Basalt is een vulkanisch stollingsgesteente dat verwerkt wordt tot doek. Met vlas grijpt de ondernemer terug op een oeroud Vlaams product dat onze regio in de Middeleeuwen veel rijkdom verschafte. Het landbouwgewas wordt traditioneel gebruikt als grondstof voor linnen.

De basalt- en vlasdoeken worden aangeleverd bij het bedrijf in Lievegem, een deelgemeente van Gent, waarna deze in verschillende lagen aangebracht worden op een mal. ‘Vervolgens wordt het geheel vacuüm getrokken en wordt er een groene epoxy toegevoegd die voor een vermenging van de materialen zorgt waardoor de compositie uiteindelijk vorm krijgt', legt De Munter uit.

Basalt- en vlasdoeken worden handmatig in lagen aangebracht op de mal waarna het composiet door vacuüm infusie vorm krijgt.

Deze vacuüm infusie methode verschilt volgens hem van standaard productiemethodes die in de botenbouw worden toegepast en bepaalt de reclycleerbaarheid van het eindproduct. ‘Bij de gangbare productie wordt gebruik gemaakt van een plastic of houten kern. Deze kern wordt vervolgens met bijvoorbeeld vlas aan de buitenzijden afgewerkt. Het nadeel van deze sandwich procedure is onder andere dat de boot moeilijk te recycleren is.'

De boten van Eco2boats hebben volgens De Munter wel een hoge mate van recycleerbaarheid. ‘Op het einde van de levensduur kan de boot vermalen worden en kan dit materiaal, na verwarming, dienen als basis voor andere producten.' Op termijn hoopt hij de mate van recycleerbaarheid nog verder op te kunnen voeren. ‘De gebruikte ecologische epoxy is op dit moment zo'n zestig procent plantaardig. Dat willen we opvoeren naar 100 procent. Als dat het geval is, kan de boot verkruimeld worden en dienen als meststof in de landbouw.'

De Munter is momenteel met verschillende partijen in gesprek over medefinanciering waarna de productie opgestart gaat worden. Ook heeft hij op het platform Kickstarter een campagne lopen om geld in te zamelen voor het duurzame botenbouwproject. De zeewaardige boot van 7,4 meter moet tussen de 30.000 en 60.000 euro kosten.

Wederopstanding van vlas

Eco2boats is overigens niet het enige bedrijf dat vlas ontdekt heeft als duurzame grondstof. ‘De vlasvezel geniet de laatste jaren van een groeiende interesse als functionele grondstof voor

innovatieve, vaak hoogtechnologische materiaaltoepassingen zoals kunststoffen en composietmaterialen', laat het Algemeen Belgisch Vlasverbond weten.

Het landbouwgewas vlas, dat als grondstof gebruikt wordt, wordt in Vlaanderen geteeld.

Volgens de sectororganisatie heeft de vlasvezel ten opzichte van minder ecologische tegenhangers dezelfde of betere mechanische eigenschappen zoals stijfheid, sterkte en trillingsdemping. Daarnaast betreft het een licht materiaal en ook de teelt van vlas, dat weinig meststoffen en geen irrigatie vereist, kent een lage ecologische voetafdruk.

Mede door alternatieve toepassingen in de industrie neemt het areaal in België de laatste jaren sterk toe. ‘In zes jaar tijd is het areaal gegroeid met vijftig procent', vertelt Jan Sijnave van het Algemeen Belgisch Vlasverbond (ABV). De vlasdoekleveranciers van Eco2boats hebben aan De Munter bevestigd dat de gebruikte vlas in hoofdzaak van West-Vlaamse bodem komt. ‘Ook dit betekent een verminderde CO-2 uitstoot in de productieketen', besluit De Munter.