Na de historisch zware klap in de eerste helft van het jaar, toen de economie met 14,8 procent kromp, kwam er in de zomermaanden een stevig, maar onvolledig herstel. De economische activiteit veerde toen terug op met 10,7 procent. Maar ondertussen gingen we opnieuw in lockdown. Volgens Voka's enquête bij Vlaamse ondernemers verwachten ondernemingen een nieuwe duidelijke terugval in activiteit in de laatste maanden van het jaar. Bovendien werden ook bij belangrijke handelspartners opnieuw strengere maatregelen genomen, waardoor ook de exportmogelijkheden terug ingeperkt worden. Tegen die achtergrond ziet het ernaar uit dat de totale economische activiteit in het vierde kwartaal opnieuw zal afnemen, waarmee de ‘double dip' een feit is.

Gezien de nieuwe lockdownmaatregelen minder ver gaan dan die van het voorjaar, onder andere wat betreft de scholen en de niet-essentiële verplaatsingen, zal ook de economische klap beperkter zijn. Belangrijke sectoren zoals de industrie en de bouw blijven in deze tweede golf meer actief dan tijdens de eerste. Volgens Voka's ramingen is in het vierde kwartaal een nieuwe terugval in economische activiteit met 4,5 procent waarschijnlijk. Dat is duidelijk minder dan in het voorjaar, maar blijft nog altijd een zeer zware klap. Ter vergelijking, de totale economische krimp in de crisis van 2008-2009 bedroeg 3,7 procent. Sectoren als horeca, groot- en kleinhandel en luchtvaart worden opnieuw hard geraakt.

Derde lockdown

Ook voor de economie is het evenwel cruciaal om het virus terug onder controle te krijgen. Die cijfers gaan gelukkig meer en meer de goede richting uit. Naarmate België de virusuitbraak kunnen terugdringen, zal ook de economische activiteit terug aantrekken. Essentieel wordt dan om het virus onder controle te houden en een derde lockdown absoluut te vermijden. Dat impliceert dat nu dringend werk gemaakt wordt van een effectieve testing-and-tracing- en quarantainestrategie.

De economie zit nu in een W-patroon, er moet absoluut worden vermeden dat dat een WWW wordt. En dan nog wordt het wegwerken van alle coronaschade een werk van lange adem. Daarvoor zal België voor de komende tien jaar een beleid nodig hebben dat volop inzet op krachtige economische groei. Groei blijft immers de beste weg uit deze crisis.

Resultaten corona-enquête Voka

De enquête van Voka werd ingevuld door 1.000 Vlaamse ondernemingen op 9 november. Een samenvatting van de resultaten:

- Groter omzetverlies in vierde kwartaal, vooral voor ondernemingen tot 250 medewerkers
- Export 35 procent onder normale niveau
- Investeringsplannen 22 procent onder normale niveau, amper beterschap in 2021
- Werkgelegenheid drie procent minder dan 2019 tegen eind dit jaar = ongeveer 80.000 jobs in België. Volgend jaar nog eens twee procent verwacht = 50.000 jobs.