Het gaat vooral om assemblagebedrijven, waar werknemers dicht opeen staan en waar voor virusbesmetting gevreesd wordt. Steeds strenger overheidsbeleid - vanaf heden geldt een samenscholingsverbod en wordt social distancing de dwingende norm - maakt productie bij veel bedrijven onmogelijk. ‘Aangezien telewerk en social distancing op korte termijn in veel bedrijven moeilijk haalbaar zijn, worden zij gedwongen stilgelegd', beaamt ondernemersvereniging VOKA. Zij dringt bij de overheid aandringt op steunmaatregelen.

Totdat de overheidsmaatregel deze middag in werking trad, hebben veel productiebedrijven al dan niet op eigen initiatief het werk al stopgezet. ‘In sommige fabrieken moeten vier of vijf mensen op één vierkante meter werken. Ze zijn ongerust', zegt een woordvoerder van de christelijke vakbond ACV METEA in De Tijd .

Automotive op haar gat

Onrust onder het personeel heeft bijvoorbeeld Volvo Cars en Volvo Trucks in Gent ertoe doen overgaan het werk stop te zetten en respectievelijk 6.500 en 4000 mensen naar huis te sturen. Voor deze werknemers werd tijdelijke werkloosheid door overmacht aangevraagd. Eerder berichtte Vraag&Aanbod al over de productiestop bij Audi in Brussel, waar het personeel in staking ging, en treinbouwer Bombardier uit Gent.

Volgens Agoria-topman Marc Lambotte staat de maakindustrie moeilijke tijden te wachten. ‘Het wordt nog erger. Tot vorige week was het hier en daar moeilijk omdat mensen met ziektebriefjes kwamen, vooral in het zuiden van ons land. Maar sinds deze week is er ongerustheid, angst en zelfs jaloezie tussen de werknemers in een bedrijf.'

Voorraden raken op

Behalve de strengere overheidsmaatregelen en werknemersonrust, brengen ook problemen met toevoer van grondstoffen en onderdelen de productie in gevaar. Zo stuurde landbouwmachineproducent CNH uit Zedelgem maandag 1.500 werknemers naar huis.

‘De aanvoer van enkele cruciale onderdelen, zoals motoren, is gestopt. Her en daar blokkeert de logistieke ketting. We hebben een tiental leveranciers van motoren gecontacteerd, maar niemand was in staat ons te beleveren', verklaart CNH aan De Tijd.

Klanten vallen weg

Een derde groep maakbedrijven ondervindt hinder van de verminderde vraag op de markt. Zo gaat bussenbouwer Van Hool uit Lier nu al gebukt onder de ellende in de toeristische sector.

Touringcarbedrijven stellen bijvoorbeeld de afhaling van hun bussen uit, omdat ze deze niet nodig hebben. Bij Van Hool werken zo'n 3500 mensen. Op woensdagochtend 18 maart ging de productie nog gewoon door volgens de berichten.