Bedrijven vinden vandaag de dag weinig werknemers met de juiste vaardigheden. Toch zijn Belgische ondernemers hier niet echt ongerust over. Slechts 23 procent van de 90 Belgische respondenten gaf aan dat dit een probleem voor hen is, vergeleken met 47 procent voor West-Europa, en 41% in Nederland, 46 procent in Duitsland en 59 procent in Frankrijk. Hun optimisme wordt ook geïllustreerd door het feit dat de privébedrijven denken dat de economische verliezen als gevolg van een tekort aan vaardigheden in 2019 aanzienlijk zullen dalen tot 1,9 miljard euro - dat betekent een verbetering van 1,2 miljard in vergelijking met vorig jaar.

Philippe Vyncke, Entrepreneurial and Private Business Leader bij PwC Belgium, nuanceert dit: 'Uit de studie blijkt dat de Belgische privébedrijven optimistischer zijn dan hun Europese collega's, waarbij ze een hogere groeiverwachting te kennen geven en de overtuiging hebben dat ze, ondanks het gebrek aan het juiste personeel, minder kansen moeten laten liggen dan in 2018. Daartegenover staat echter dat de nood aan digitale experts, ingenieurs, technisch personeel, senior management en ondersteunend personeel in België hoger is dan in de ons omringende landen.'

Technici bovenaan de lijst

Globaal genomen staan voor 41 procent van de particuliere ondernemingen in Europa technici bovenaan de lijst van profielen waar ze naar op zoek zijn, gevolgd door ingenieurs en ondersteunend personeel.

'Het tekort aan vaardigheden in Europa is een nog groter structureel probleem geworden voor particuliere ondernemingen', aldus Vyncke. 'Bijna de helft van de ondervraagde bedrijfsleiders in de EU vinden dat ze intern niet over het juiste talent beschikken om de voordelen van hun digitale activiteiten ten volle te benutten. Gezien de toenemende concurrentie op de arbeidsmarkt moeten privébedrijven de schijnwerpers vooral niet uit de weg gaan om technisch geschoolde werknemers aan te trekken. Daarbij kunnen ze zeker de nadruk leggen op de troeven waarover ze beschikken als privébedrijf, zoals een focus op de lange termijn, de doorgedreven specialisatie die ze vaak hebben, de internationale markten waar ze opereren of de mogelijkheid die wordt geboden om op een flexibele en creatieve manier met problemen om te gaan.'

Digitale transformatie - gemengde gevoelens

64 procent van de Belgische particuliere ondernemingen zegt dat digitalisering de sleutel is voor de levensvatbaarheid van hun onderneming op lange termijn, wat in lijn ligt met het West-Europese gemiddelde (65 procent). Dat ligt aanzienlijk lager in Nederland en het Verenigd Koninkrijk (beide 85 procent). Toch lijkt de digitalisering in veel particuliere bedrijven nog in zijn kinderschoenen te staan. Dat blijkt ook uit de resultaten van het onderzoek. De impact van artificiële intelligentie en 3D-printen wordt door respectievelijk 77 procent en 79 procent van de particuliere bedrijven niet als relevant beschouwd. Slechts 33 procent vindt robotica een relevante technologie, en het internet der dingen deed het met 46 procent iets beter.

'Digitale transformatie doorkruist elke hoek van onze economie en ook particuliere bedrijven vormen geen uitzondering', zo horen we. 'De komst van nieuwe technologieën heeft een impact op een brede waaier van industrieën en zal de volgende innovatiegolf creëren. Particuliere bedrijven mogen niet achterblijven - willen ze de risico's tot een minimum beperken en de mogelijkheden van de digitalisering optimaal benutten, moeten ze nú in actie schieten.'

Tegenstrijdige investeringsprioriteiten

Ondanks het groeiend besef van de noodzaak om digitale transformatie te omarmen, zijn de bedrijfsleiders van West-Europese particuliere ondernemingen toch bezorgd over een aantal punten met betrekking tot de implementatie van nieuwe technologieën, zoals kostenbesparingen (47 procent), werkdruk voor het personeel (40 procent), gebrek aan relevante expertise (36 procent), cultuur/weerstand tegen verandering (33 procent) en risico's in verband met technologie/cyber (31 procent). Tegelijkertijd is 58 procent van de ondervraagde particuliere ondernemingen in de 31 Europese landen van plan de komende vijf jaar minder dan drie procent van hun totale investeringen voor digitalisering te bestemmen - een opvallend contrast. In België is bijna een kwart van de respondenten (23 procent) van plan meer dan vijf procent van hun investeringen te besteden aan digitalisering.

In verband met de financiering van de digitale transformatie zeggen de meeste privébedrijven in Europa - 76 procent in dit onderzoek - dat ze hun digitale inspanningen intern zullen financieren uit de cashflow, wat de vraag doet rijzen wat de impact zou zijn van een mogelijke economische stagnatie. Gevraagd naar hun investeringen in hun digitale transformatie wil slechts vijf procent van de ondervraagde Europese particuliere ondernemingen dit financieren via de kapitaalmarkten. Nog eens acht procent zegt dat ze private equity of durfkapitaal in overweging zouden nemen - in België overweegt geen van de respondenten durfkapitaal.

'Steeds meer particuliere bedrijven in Europa erkennen het belang van een strategie om de digitale transformatie te ondersteunen, maar veel bedrijven bevinden zich nog steeds in de beginfase van de digitalisering', besluit Philippe Vyncke. 'Sommige bedrijfsleiders begrijpen wellicht niet goed wat de omvang van de vereiste veranderingen precies inhoudt en hoe ze dit moeten financieren of hoe ze er de juiste mensen voor kunnen inschakelen. Dit strategisch invullen kan hen een enorm voordeel leveren in tijden van verandering. Bedrijven die digitale transformatie zien als de sleutel voor hun volgende groeifase - en het op de juiste manier implementeren - hebben een grotere kans om sneller te groeien als de volgende economische heropleving zich aanbiedt.'