Voka: ‘Tijdelijk herstel maskeert dieperliggende zorgen voor Limburgse industrie’

De Limburgse economie vertoont tekenen van tijdelijk herstel, maar onder de oppervlakte broeit structurele onrust. Vooral de industrie, de motor van onze productiviteit en welvaart, krijgt het almaar moeilijker. Het industriële gewicht van Limburg is de voorbije twintig jaar gehalveerd, en de productiviteitsgroei kalft verder af tegenover de rest van Vlaanderen.

Nieuwe cijfers van POM Limburg tonen dat de arbeidsproductiviteit in de provincie inmiddels meer dan veertien procent lager ligt dan het Vlaams gemiddelde, met uitschieters tot min negentien procent in de industrie.

Een recente Voka-bevraging bevestigt die teneur: zeven op de tien Limburgse ondernemingen spreken van een zeer moeilijke economische situatie, en één op de zes overweegt herstructureringen in de komende zes maanden. Vooral de energie-intensieve industrie, chemie, metaal en logistiek, kampen met hoge energieprijzen, stijgende loonkosten en een groeiende investeringsdruk voor de klimaattransitie.

‘De onderliggende fundamenten van onze economie blijven broos. Terwijl Limburg lokaal tekenen van veerkracht vertoont, met herneming in export, jobcreatie en ondernemerschap, moet het begrotingsbeleid dringend heroriënteerd worden om dat herstel duurzaam te verankeren. Zo niet, zullen er nog veel ontslagrondes zoals bij BASF volgen’, aldus Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg.

Starters: drie stijgingen op rij

In september 2025 kwamen er in Limburg 688 nieuwe starters bij, een stijging van 1,8 procent tegenover vorig jaar en de derde maand op rij met groei. Na een zwakker voorjaar tonen de zomermaanden opnieuw meer ondernemersdynamiek, al blijft het totaal voor 2025 voorlopig nog zo’n twee procent onder het niveau van 2024.

Sterke heropleving van Limburgse export

In september werden 24,5 procent meer exportcertificaten afgeleverd ten opzichte van augustus. Het activiteitsniveau komt hiermee -7,4 procent onder het maandgemiddelde uit, een duidelijke verbetering tegenover de uitzonderlijke krimp (-23,4%) van vorige maand. Met 1.614 attesten noteert september bovendien het derde hoogste volume van de afgelopen twaalf maanden, na maart (1.652) en april (1.702). Voor de komende zes maanden wordt een stabilisatie rond 1.500 attesten per maand verwacht. De year-to-year differential blijft negatief, maar krimpt van -3,4 naar -0,8 procent.

De exportwaarde liet in september de sterkste maand-op-maandstijging sinds 2005 optekenen, met een toename van 54,4 procent. De forse stijging compenseert ruimschoots de terugval van augustus en brengt de exportwaarde op 92,7 miljoen euro, ofwel 13,3 procent boven het maandgemiddelde. In de periode tot maart wordt een stagnatie rond 87 miljoen euro verwacht. De year-to-year differential blijft licht negatief (-1,8%), maar herstelt fors en sluit opnieuw aan bij het niveau van twee maanden geleden (-1,9%). De scherpe daling van vorige maand mag daarmee als een tijdelijk ‘accident de parcours’ worden beschouwd.

Bouwvergunningen stijgen in juni

In juni steeg het aantal bouwvergunningen met 3,9 procent tot 448 stuks. Deze expansie is bijna volledig toe te schrijven aan de numeriek beperkte niet-residentiële bouw. Het aantal niet-residentiële nieuwbouwvergunningen nam toe met 10,3 procent, terwijl de niet-residentiële renovatie zelfs zeventig procent hoger uitkwam. De residentiële renovatie liet een beperkte groei van 1,8 procent optekenen, terwijl de residentiële nieuwbouw met -twee procent terugviel. In totaal blijft het activiteitsniveau echter 12,2 procent onder het maandgemiddelde.

Voor de periode oktober 2025 – maart 2026 wordt een uitgesproken stagnatie verwacht in de residentiële bouw: rond tweehonderd vergunningen voor nieuwbouw en 150 voor renovatie. Dit patroon is voor renovatie vergelijkbaar met een jaar geleden, al vertoonde de residentiële nieuwbouw toen nog een licht opwaartse trend. De niet-residentiële segmenten tonen lichte, maar niet-significante neerwaartse tendensen.

Een jaar geleden waren deze bewegingen nog duidelijk sterker en statistisch relevant. Per saldo resulteert dit in een stabiel totaalpatroon rond 410 vergunningen per maand. De year-to-year differential voor de totale markt daalt van een positieve 5,2 procent naar een licht negatieve 0,6 procent, voornamelijk door terugval in de residentiële segmenten. De marge voor de residentiële nieuwbouw verschuift van 6,8 procent naar -4,5 procent, die voor de residentiële renovatie van drie procent naar -2,4 procent. De niet-residentiële nieuwbouw blijft vrijwel stabiel op negentien procent (vorige maand +18%), terwijl de niet-residentiële renovatie fors aantrekt van 1,7 naar 22 procent.

Jobaanbod bereikt hoogste niveau sinds 2005

In september stonden 27.176 werkzoekenden geregistreerd (13.858 mannen, 13.318 vrouwen), een daling met 0,4procent tegenover augustus. De terugval komt uitsluitend van de vrouwen (-0,8%), terwijl het aantal mannen stabiel bleef. Het totaal ligt 14,6 procent onder het maandgemiddelde. Tot november wordt nog een daling verwacht, gevolgd door een lichte heropleving tot ongeveer 26.500 werkzoekenden in het voorjaar. De year-to-year differential kantelt bij mannen licht negatief (-0,6%), zakt bij vrouwen van drie naar twee procent, en bij de totale markt van 1,7 naar 0,7 procent. Het jobaanbod steeg fors met 36,3 procent tot 2.922 vacatures, de sterkste maandstijging sinds 2005. Het volume ligt 17,8 procent boven het maandgemiddelde, maar een seizoensgebonden daling richting 2.000 vacatures in december blijft waarschijnlijk. In het voorjaar wordt opnieuw een niveau rond 3.000 vacatures verwacht. De year-to-year differential blijft negatief (-1,3%), maar verbetert ten opzichte van augustus (-3%). Eind september bleven 10.843 vacatures openstaan (+3,4%), het hoogste septemberniveau sinds 2022. Het aantal blijft ruim dubbel zo hoog als het maandgemiddelde. Tegen december wordt een terugval verwacht tot 9.500, gevolgd door een mogelijke heropleving boven 10.000 in het eerste kwartaal van 2026. De year-to-year differential blijft nagenoeg neutraal (-0,5%).