28 mei. 2025
3 minuten
De exportverwachtingen van bedrijven wereldwijd zijn sinds begin dit jaar drastisch versomberd. Slechts vier op de tien exporteurs verwachten nog omzetgroei – een halvering ten opzichte van begin 2025. Tegelijk rekent bijna de helft op een omzetdaling van twee tot tien procent. Ook het risico op wanbetaling stijgt, terwijl betalingstermijnen oplopen.
Dat blijkt uit de Trade Global Survey van kredietverzekeraar Allianz Trade, gebaseerd op een onderzoek onder 4.500 bedrijven in negen belangrijke economieën.
Fragiele handelsketens
De onzekerheid onder exporteurs nam sterk toe na de aankondiging van nieuwe Amerikaanse importheffingen op 2 april. Hoewel de beoogde heffing van vijftig procent op Europese producten (mogelijk per 9 juli) niet in de peiling is meegenomen, zijn de gevolgen van de ‘tariefgolf’ duidelijk zichtbaar. ‘Voor Europa dreigt een exportverlies van 33 miljard dollar, waarvan negen miljard dollar voor Duitsland’, stelt Johan Geeroms, director risk underwriting benelux bij Allianz Trade. Vooral machinebouwers en de automobielsector worden zwaar getroffen.
Volgens Geeroms houdt inmiddels meer dan de helft van de exporteurs rekening met langere betalingstermijnen. ‘Ook achten ze de kans op wanbetaling groter. Dergelijke onzekerheid is funest voor een gezond handelsklimaat.’ Toch ziet hij ook een mogelijke meevaller: ‘Als de verwachte stijging van defensie-uitgaven deels binnen Europa blijft, kan dat voor sommige landen leiden tot één procentpunt extra bbp-groei.’
Structurele verschuivingen en risicobeperking
Aylin Somersan Coqui, CEO van Allianz Trade, ziet dat structurele onzekerheid de overhand neemt: ‘Bedrijven met sterk geconcentreerde toeleveringsketens en exportmarkten zijn kwetsbaar. Sinds Liberation Day halveerde het aandeel exporteurs met positieve verwachtingen van tachtig naar veertig procent. Tegelijkertijd verwacht 42 procent nu een omzetdaling, tegenover vijf procent eerder dit jaar.’
Toch zoeken bedrijven naar uitwegen. Zo investeren zij in diversificatie van leveranciers, alternatieve scheepvaartroutes en herstructurering van de logistiek. Ruim een derde heeft al nieuwe exportmarkten aangeboord; bijna twee derde is dat van plan. Ook delen ze risico’s via clausules voor valutavolatiliteit en leggen ze verantwoordelijkheden vaker bij leveranciers. In de VS blijft de ‘Cost, Insurance & Freight’-clausule wel dominant.
Kosten doorrekenen in plaats van absorberen
Een meerderheid van de exporteurs, met name in de VS, kiest ervoor om stijgende kosten door te rekenen aan klanten. Slechts een minderheid verlaagt prijzen om marktaandeel te behouden. Ook worden zendingen nog altijd ‘vooruitbetaald’ om invoerheffingen voor te zijn – iets wat begin dit jaar al door 86 procent van de Amerikaanse bedrijven werd gedaan. De tijdelijke vrijstellingen tot begin augustus geven bedrijven daarvoor nog ruimte.
De transportsector profiteert mee: de daling van de verzendkosten met bijna vijftig procent sinds begin dit jaar en goedkopere olie (65 tot 70 dollar per vat) maken alternatieve routes aantrekkelijker.
Europa wint aan terrein, Latijns-Amerika profiteert
De geopolitieke verhoudingen verschuiven. Amerikaanse bedrijven tonen minder interesse in export naar China (10% na Liberation Day, tegenover 20% ervoor), terwijl ook Chinese bedrijven hun focus op Noord-Amerika sterk hebben teruggeschroefd. Latijns-Amerika komt naar voren als alternatief, zowel voor productie als voor omleiding van handel.
Françoise Huang, senior econoom bij Allianz Trade: ‘Friendshoring wint aan belang. Europese en Latijns-Amerikaanse markten worden aantrekkelijker voor Chinese bedrijven. Omgekeerd zijn Europese bedrijven juist meer geïnteresseerd geraakt in export naar China en Zuidoost-Azië.’
Grotere bedrijven als onzichtbare bank
De verslechterde handelsvoorwaarden hebben directe gevolgen voor betalingsgedrag. Slechts elf procent van de exporteurs ontvangt nog binnen dertig dagen betaling. De overgrote meerderheid wacht tussen de dertig en zeventig dagen. Bij grote bedrijven, met een jaaromzet boven de vijf miljard euro, loopt dit zelfs op tot meer dan zeventig dagen bij één op de vier bedrijven.
‘Grote ondernemingen nemen steeds vaker de rol op van onzichtbare bank voor hun kleinere leveranciers’, merkt Ana Boata, hoofd economisch onderzoek bij Allianz Trade, op. ‘Zij staan nu onder druk om kosten door te rekenen, nieuwe markten te vinden of zelfs hun internationale aanwezigheid te herzien.’
Anderen lazen ook
