Belgische techsector onder druk

Uit de nieuwe conjunctuurmonitor van Agoria blijkt dat de Belgische techsector enorm onder druk staat. Herstructureringen zorgen voor het hoogste aantal verloren jobs in twaalf jaar tijd: meer dan vijfduizend in de eerste negen maanden van 2024. En zowel binnen de Belgische technologische maakindustrie als in de IT-sector, normaal gezien sterkhouder, neemt het aantal jobs in 2024 af.

De technologiesector ligt daarmee voor het eerst sinds 2020 niet meer op koers om zijn aandeel jobs te creëren richting het doel van tachtig procent tewerkstellingsgraad in 2030.

Voor Bart Steukers, CEO van Agoria, toont de donkerrode conjunctuurmonitor vooral dat er haast moet gemaakt worden van maatregelen die de industrie op de eerste plaats zetten. Bart Steukers, CEO van Agoria: ‘Acht van de tien indicatoren van onze nieuwe conjunctuurmonitor staan op rood. We zitten op een scharniermoment: op alle beleidsniveaus moeten de nieuwe regeringen snel werk maken van beleid dat het juiste klimaat schept voor onze industrie. Daarom vragen we snel actie. De vorige federale regering ging all-in op koopkracht, de volgende moet all-in gaan voor onze industrie. Ze moet zonder enige gêne durven zeggen ‘Industry First’!’

Nieuwe conjunctuurmonitor kleurt rood

De studiedienst van Agoria bekeek vijf indicatoren rond activiteit en vijf rond tewerkstelling voor de technologiesector en vergeleek die momentopname met één jaar geleden. De indicatoren kregen vervolgens een score van groen (positief/gunstig) over oranje (stabiel/neutraal) naar rood (slecht/ongunstig). De nieuwe conjunctuurmonitor toont aan dat, waar in 2023 op hetzelfde moment nog zeven indicatoren op groen stonden, een jaar later er maar liefst acht van de tien rood kleuren.

Foto: Agoria

 

Activiteit neemt af, productieniveau alarmerend laag

De activiteit in de technologische maakindustrie daalde in de eerste jaarhelft sterk, met acht procent op jaarbasis. De IT, de voorbije tien jaar goed voor een groei van om en bij de zes procent, kende nog 2,5 procent groei. Nog slechter nieuws komt er bij het bestuderen van het marktaandeel van Belgische technologie in de export van alle Europese landen. Met 4,4 procent zakt dat aandeel tot een historisch dieptepunt.

Bovendien neemt de Europese export in zijn geheel ook al af. Bart Steukers trekt aan de alarmbel: ‘De Europese taart wordt kleiner en kleiner en ons Belgisch hapje van die taart wordt daarbinnen nóg eens kleiner. Als we geen kentering kunnen creëren, blijven er in de toekomst enkel nog wat kruimels over.’

De benutting van de productiecapaciteit geeft geen ander beeld. De Belgische technologiebedrijven draaien al bijna twee jaar op minder dan tachtig procent van hun capaciteit. ‘Uit het verleden weten we dat die tachtig procent de grens is waaronder bedrijven investeringen uitstellen. Voeg daaraan toe dat de bestelboeken minder vol zitten en het ondernemersvertrouwen verder zakt, en de conclusie wordt stilaan duidelijk: de Belgische technologie verkeert in een crisis.’ De sterkste daling in activiteit is er bij de machinebouw en in de automobielsector.

Tewerkstelling: grote impact herstructureringen

Voor het eerst in bijna vijf jaar creëert de technologiesector in België bovendien netto geen jobs. Op jaarbasis verdwenen er zelfs bijna zesduizend jobs. Zelfs in de IT-sector verwacht Agoria voor 2024 een krimp. Het aantal jobs verloren door herstructureringen piekt op zijn hoogste peil sinds twaalf jaar, met bijna vijfduizend geïmpacteerde jobs in de eerste negen maanden van 2024.

Foto: Agoria

Ook het aantal bedrijven dat een beroep doet op tijdelijke werkloosheid steeg op jaarbasis sterk: van 3,9 procent begin 2023 naar 6,6 procent een jaar later. Het enige lichtpuntje: de vraag naar nieuwe arbeidskrachten blijft hoog. Er staan nog altijd bijna vijftien duizend vacatures open. Ongeveer 1 op 5 technologische bedrijven geeft aan dat de arbeidskrapte, met name voor technische profielen, hen parten speelt. Dat betekent dat ze meer zouden kunnen produceren als ze hun vacatures sneller ingevuld zouden krijgen.

Dringend nodig

Bart Steukers besluit: ‘Al onze regeringen moeten onze bedrijven helpen competitiever worden. Onze energie is nog altijd dubbel zo duur als voor de coronacrisis en tot vijf keer duurder dan in de VS. Onze loonkosthandicap blijft ons parten spelen. En ook de regeldruk blijft veel te hoog. Die hypothekeert nieuwe investeringen. Ursula Von der Leyen kondigde al aan dat ze 25 procent minder regeldruk wil voor bedrijven, onze nieuwe premier moet hetzelfde doen binnen enkele weken. De regering kan alvast starten met het schrappen van de Federal Learning Account, dan heeft ze al meteen een eerste half percent beet. Tot slot moet de nieuwe federale regering innovatie, onderzoek en ontwikkeling blijven steunen. Die blijven de beste investering in toekomstige productiviteit en groei.’